Het gedrag van verwarde personen zorgt in Drenthe voor veel overlastmeldingen. Uit onderzoek blijkt dat er niet meer mensen verward zijn of verward gedrag vertonen dan vroeger, maar dat wijzigingen in de zorg en de maatschappelijke opvang waarschijnlijk voor de toename van de overlast zorgen.

De minister van VWS wil dat gemeenten de regie nemen in de aanpak van verwarde personen. Dit is een nieuwe taak, die niet direct in het verlengde ligt van de gemeentelijke WMO-taken of zorgverzekeringswet. De burgemeester van Assen, Marco Out, voorzitter van de Veiligheidsregio Drenthe, heeft dit namens de Drentse gemeenten op zich genomen.

Al vrij snel werd duidelijk dat er behoefte is aan een spoedpoli (beoordelingskamer). De financiën vormden echter een knelpunt in het proces. Hiervoor is het ministerie benaderd en zijn gesprekken gevoerd met de zorgverzekeraar. Dit heeft niet tot concrete toezeggingen geleid. Om te voorkomen dat mensen tussen wal en schip raken, is het plan opgevat om zo snel mogelijk een spoedpoli (beoordelingskamer) in te richten.

Gemeente Noordenveld is hierover per brief in januari 2017 geïnformeerd. In deze brief is tevens gevraagd om een bijdrage te leveren vanuit de WMO-middelen.

Overdracht vanuit Veiligheidsregio Drenthe
Hoewel het initiatief ingegeven is vanuit de Veiligheidsregio Drenthe, ontstond de behoefte de regie op een sluitende keten 'personen met verward gedrag en daarmee ook de regie op de spoedpoli en psycholance, te borgen in het sociaal domein. Er heeft een overdracht plaatsgevonden naar de VDG Zorg en Welzijn, werkgroep Drents Zorglandschap. Tijdens het bestuurlijk overleg VDG Zorg en Welzijn in september 2017 is een positief standpunt ingenomen om de spoedpoli vanuit de WMO-middelen te financieren.

Doelstelling/probleemstelling
Voor wie is de spoedpoli?
De Spoedpoli is sinds 1 maart 2017 operationeel en is bedoeld voor personen bij wie sprake lijkt te zijn van acute psychiatrische problematiek. Gemiddeld komen er twee personen per dag binnen. Deze personen worden aangemeld via de meldkamer, politie, huisarts, SEH (spoedeisende hulp ziekenhuis). Mensen kunnen maximaal 8 uur op de Spoedpoli blijven. Zij kunnen niet overnachten, maar wel tot rust komen in aparte kamers. Verwarde personen die een suïcidepoging hebben gedaan worden eerst, voor
zover nodig, behandeld in het ziekenhuis (bijvoorbeeld maag leegpompen) en worden daarna naar de spoedpoli gebracht. Hierover zijn afspraken gemaakt met de ziekenhuizen in Drenthe.

Wat biedt de spoedpoli?
De opvang bestaat uit een ruimte waar de verwarde persoon tot rust kan komen en waar familie/sociaal netwerk ook ontvangen kan worden. Er is 24/7 een verpleegkundige (mbo-niveau) beschikbaar. Deze inzet wordt gedekt door WMO-financiering. Er zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met de spoedeisende hulp (SEH) van de ziekenhuizen over de toeleiding naar de spoedpoli. Allereerst wordt de somatische klacht behandeld alvorens er een triage wordt uitgevoerd.

Crisisdienst
De triage wordt uitgevoerd door de crisisdienst. Daar zijn 2 (hbo-)verpleegkundigen, een psychiater, een SPV en arts-assistent en verslavingsarts, werkzaam. Hun inzet wordt gedekt door de zorgverzekering.

Nazorg
Op het moment dat de client uitstroomt wordt de huisarts ingelicht. Ook wordt er een
herhalingsafspraak gemaakt om te controleren of de persoon weer stabiel is. Wanneer een cliënt geen gehoor geeft aan een herhalingsafspraak wordt dit opgenomen met de OGGZ.

Psycholance
De psycholance rijdt sinds 1 augustus 2017. De verantwoordelijkheid hiervoor valt onder het UMCG. Er is een subsidieaanvraag gedaan bij ZonMw om de psycholance te bekostigen. Deze is tot op het moment van schrijven nog niet toegekend, maar de verwachting is dat de subsidie wordt toegekend. De subsidie zou dan gelden tot 1 augustus 2018.

Keuzes/oplossingen
1. Met de spoedpoli volgen we het advies van het landelijk schakelteam aanpak verwarde personen. Voorkomen van overlast veroorzaken en snel in kunnen zetten van zorg. Uit de cijfers blijkt dat vanuit elke gemeente in Drenthe gebruik gemaakt wordt van de spoedpoli. Met deze vorm van opvang wordt overlast voorkomen en krijgt de inwoner van Drenthe passende ondersteuning. Het is een passende vorm van ondersteuning in de ketenaanpak personen met verward gedrag.
2. Voorgesteld wordt om de gemeente Assen te machtigen om op te treden als contractant. Assen heeft in samenspraak met de gemeenten Emmen en Hoogeveen de afspraken gemaakt met de GGZ over de inrichting van de spoedpoli. Om de contractering af te kunnen ronden, is het noodzakelijk dat alle Drentse gemeenten de gemeente Assen machtigen om het raamcontract namens hen te ondertekenen.

Kanttekeningen
Op 4 oktober hebben Marco Out als voorzitter van de veiligheidsregio en Karel Loohuis, als voorzitter van het VDG Zorg en Welzijn, het gesprek gevoerd met Zilveren Kruis over stelselverantwoordelijkheid en het leveren van een financiële bijdrage. Het Zilveren Kruis geeft aan geen bijdrage te leveren tot 2019. Het argument is dat ze de spoedpoli als een voorliggende voorziening beschouwen en het NZA hiervoor geen middelen beschikbaar stelt. Het Zilveren Kruis heeft aangegeven dat de situatie verandert na 1 januari 2019. Vanaf deze datum neemt de zorgverzekeraar een groot deel van de kosten voor haar rekening. De verwachting is echter dat een deel onder de verantwoordelijkheid blijft vallen van lokale gemeenten. Op dit moment is nog
niet duidelijk welk deel dit precies is.
De subsidie (ZonMw) voor de psycholance loopt tot 1 augustus 2018. Landelijk is dit een bespreekpunt, maar op dit moment is nog geen duidelijkheid te geven voor de periode na 1 augustus 2018.

Kosten
De kosten van de spoedpoli bedragen voor 2017 € 27.966,- en voor 2018 € 27.637,-
Deze kosten worden op basis van inwoneraantal verdeeld over de 12 gemeenten. De kosten worden gedekt vanuit de WMO-middelen.

Tijdpad
Zodra de 12 Drentse colleges akkoord zijn met het voorstel worden de definitieve contractafspraken gemaakt GGZ Drenthe. Met de GGZ worden kwartaalgesprekken gevoerd om te monitoren op welke wijze het proces van in- en uitstroom verloopt. Het doel is om zicht te krijgen of de opname in een spoedpoli voorkomen had kunnen worden. De bevindingen worden meegenomen in de analyse die de projectleider, die is aangesteld vanuit ZonMw, uitvoert. Het doel is een sluitende GGZ-keten realiseren waarbij het streven is am de beweging naar voren te maken. Inzet op preventie om zware zorg te
voorkomen.

Evaluatie
In het contract worden afspraken gemaakt over de monitoring. De bevindingen worden meegenomen in het traject sluitende aanpak GGZ-keten.