Op dinsdag 27 augustus 2019 werd in Tolbert (De Postwagen) een themabijeenkomst van Lokaal FNV Westerkwartier/Noordenveld gehouden over het onderwerp “toelichting pensioenakkoord”. Hoewel de toelichting zou worden gegeven door Tuur Elzinga, liet deze het vanwege een verblijf in het buitenland afweten en werd de presentatie gegeven door Gerard Roest, waarnemend hoofd van de Pensioenafdeling van de FNV. De bijeenkomst werd door circa 100 mensen bezocht.

Voor de presentatie werd gebruik gemaakt van de PowerPoint presentatie die indertijd is gebruikt voor het uitleggen van het principeakkoord (dit woord kwam er dus ook nog als zodanig in voor). De volgende onderwerpen daaruit zijn aan de orde geweest:

• temporisering van de stijging van de AOW-leeftijd;
• mogelijkheden voor mensen in “zware” beroepen om eerder uit te treden;
• (randvoorwaarden voor) een nieuw pensioenstelsel;
• pensioen en andere regelingen voor ZZP en flex.


De door Gerard verstrekte informatie week in principe niet af van wat er over deze onderwerpen bekend gemaakt is ten tijde van het principeakkoord en het referendum en de goedkeuringsprocedure bij het Ledenparlement. Bij de totstandkoming van het principeakkoord heeft de FNV gestreefd naar een akkoord dat in de Tweede Kamer meer draagvlak heeft dan alleen de regeringspartijen. Dit is gelukt, doordat ook de PvdA en Groen Links er achter staan.

Voor wat betreft de temporisering van de stijging van de AOW-leeftijd is een belangrijk resultaat geboekt: tijdelijke bevriezing van deze leeftijd en daarna een minder snelle stijging (8 maanden per toegenomen jaar voor de levensverwachting i.p.v. de één-op-één koppeling) dan op dat moment het geval was. Dit is minder dan ten tijde van de pensioenacties geëist werd (bevriezing op 66 jaar) en wordt door sommige politieke partijen (SP) als onvoldoende ervaren.
De uit het pensioenakkoord voortvloeiende maatregelen om dit te realiseren (wetgeving), zijn inmiddels getroffen.

Eerdere pensioneringsmogelijkheden voor mensen in “zware” beroepen, roept om te beginnen al een discussie op over het begrip “zwaar beroep” als zodanig. Dit is vooralsnog opgelost door de uitleg hiervan bij de sectoren te leggen. Wat dit precies betekent, wie dan de beslissing neemt in twijfelgevallen e.d., is niet goed uit de verf gekomen. Er is een tijdelijke regeling voorgesteld, waarbij een bepaald bedrag per jaar gedurende 3 jaar boetevrij als compensatie mag worden verstrekt door de werkgevers. Het een en ander moet wel geregeld worden via de cao’s. De kans dat dit goed gaat, is groter in grote bedrijven/bedrijfstakken dan in de kleinere. Er is wel een geldbedrag voor beschikbaar gesteld door de overheid. Uiteindelijk moet deze regeling worden vervangen door de mogelijkheid om na 45 jaar werken met pensioen te gaan. Het idee hierachter is dat mensen met (relatief) weinig opleiding al vrij jong gaan werken en dan ook eerder met pensioen kunnen en dat mensen met een uitgebreide(re) opleiding dus langer door moeten werken. Voordat een dergelijke regeling kan worden ingevoerd, moet de overheid daar administratief aan toe zijn.

M.b.t. het nieuwe pensioenstelsel waarover gesproken wordt in het pensioenakkoord, zijn vooral de randvoorwaarden (kader) nog eens uitgebreid aan de orde geweest. Bij die randvoorwaarden zijn zaken die de vakbonden belangrijk vinden (zoals het collectieve karakter) en zaken die de overheid belangrijk vindt (afschaffen doorsnee premie, beter kunnen inspelen op de arbeidsmarkt). Het een en ander moet nog worden uitgewerkt in concrete voorstellen. Een belangrijk knelpunt is nog hoe er moet worden omgegaan met de dekkingsgraad van pensioenfondsen, rekenregels, kortingen, indexering, enz. Wat in ieder geval is bereikt, is dat als de dekkingsgraad boven de 100% is, er niet hoeft te worden gekort (was 104/105%) en dat de eis om grote buffers aan te houden in de pensioenfondsen (tot 125% dekkingsgraad) voordat er volledig mag worden geïndexeerd, is komen te vervallen.

Voor zzp en flexwerkers is vooralsnog alleen een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesproken. Een verplichting voor zzp om deel te nemen aan een pensioenregeling lijkt op dit moment nog niet tot de mogelijkheden te behoren. Wel wordt er onderzoek gedaan naar “witte vlekken” die ontstaan voor uitzendkrachten doordat ze de eerste periode van het uitzendwerk nog niet deelnemen aan een pensioenregeling.

Bij de vragen uit de zaal kwam naar voren dat er behoorlijk wat mensen met pensioendeskundigheid aanwezig waren.
Niet alle mensen met dergelijke deskundigheid kijken op dezelfde manier aan tegen het bereikte resultaat. Een aantal mensen lijkt te vinden dat alles m.b.t. de pensioenen veel te ingewikkeld wordt gemaakt, dat het “gewoon uitgesteld loon” betreft en “dus van ons is”. Duidelijk is geworden dat je met een dergelijke instelling geen goed werkende pensioenregelingen in stand kunt houden voor grote hoeveelheden mensen.

De bijeenkomst werd ervaren als een goede mogelijkheid om weer bij de pensioenles terug te komen en de spreker was zeer terzake deskundig en kon goed inspelen op de gestelde vragen.