De visie hernieuwbare elektriciteit (duurzame energie uit windmolens en zonneparken) is vastgesteld door het college van de gemeente Westerkwartier. In deze visie geeft de gemeente aan hoe ze het (grootschalig) opwekken van duurzame elektriciteit mogelijk wil maken, met behoud van het karakteristieke landschap in het Westerkwartier. De visie is opgesteld in samenspraak met de inwoners van het Westerkwartier.

“Niet dat het college nu de exacte locaties heeft vastgesteld, deze visie beschrijft de voorwaarden waaronder het zou kunnen” zegt wethouder Hielke Westra van de gemeente Westerkwartier. De opgave waar de gemeente Westerkwartier voor staat is groot. Het verbruik van elektriciteit in 2030 is geprognotiseerd op 0,588 TWh. “Dit zouden we in de gemeente ook zelf moeten produceren” aldus Westra.“ Dat is teveel om in de periode tot 2030 te realiseren, we gaan faseren. Daarom stelt het college met de ‘Visie Hernieuwbare Elektriciteit’ een ambitie vast om 0,35 TWh zelf te gaan produceren in het Westerkwartier.”

Aanleiding
Waarom deze visie? In de eerste plaats vanwege de opdracht die er ligt vanuit het Klimaatakkoord en de Regionale Energiestrategie (RES) voor de gemeenten. In de tweede plaats vanwege de grote hoeveelheid aanvragen die gemeente Westerkwartier ontvangt voor met name zonneweides. Deze aanvragers willen duidelijkheid over de haalbaarheid van hun initiatieven. Daarvoor zijn er kaders nodig in het Westerkwartier. De kaders worden ingegeven door de Provinciale Omgevings Verordening (POV).

Participatie
De visie is tot stand gekomen vanuit verschillende lagen (landschap, participatie en netwerk). Participatie is opgepakt door een uitgebreid proces met onder andere een digitale enquête en bijeenkomsten met betrokkenen, dorpsbelangen en energie coöperaties.

Landschap
De ruimtelijke kwaliteit in het Westerkwartier is hoog. In de visie is gekozen voor het beschermen en bewaken van het landschap. Er zijn twee potentiele gebieden aangewezen voor de ontwikkeling van grootschalige opwek. Dit betekent een ‘nee’ tegen grootschalige initiatieven elders in de gemeente. Het college onderzoekt binnen het aanstaande omgevingstraject rond de gaslocatie Grijpskerk naar een invulling die past in de energietransitie. Daarnaast lijkt het landschap van het heide- en veen ontginningengebied in het zuiden van de gemeente Westerkwartier zich mogelijk te lenen voor een gebiedstransformatie. Er zijn verschillende opgaven die op ons landschap afkomen. Te denken valt daarbij bijvoorbeeld aan klimaatadaptatie en het tegen gaan van veenoxidatie.

Erf
Zon op het dak vraagt om een goede stimuleringsaanpak. Daarin is nog veel mogelijk. Voorgesteld wordt om in het jaarplan duurzaamheid 2020 hier extra inzet op te plegen. Windmolens met een tiphoogte van 21 meter (ashoogte 15 meter) op erven en of bedrijfsterreinen zijn nu ook al toegestaan en worden actief gestimuleerd. Ook deze stappen worden mee genomen in het jaarplan duurzaamheid 2020 en de volgende jaren.

Dorpen
Westerkwartier stimuleert en faciliteert zonneparken die naar vorm en grootte van het dorp passen in het landschap. Deze zonneparken hebben gemiddeld een oppervlakte van 5 ha per dorp. Daarnaast faciliteert de gemeente initiatieven om te komen tot dorpsmolens waar deze passend zijn bij een dorp of een bedrijventerrein.

Wind grootschalig
De visie geeft aan dat ‘grootschalige’ wind (opstelling van windmolens vanaf 150 meter hoog) in de gemeente een optie kan zijn. Dit, onder de voorwaarde dat het slechts één lijnopstelling betreft die gekoppeld wordt aan óf de A7 óf het Van Starkenborghkanaal. Hiervoor is bovenregionale afstemming noodzakelijk. De vraag of deze afstemming er komt is afhankelijk van de uitkomsten van de resultaten van de RES. Tot 2030 lijkt dit nog niet aan de orde.