Uit de Geschiedenis van Roden: De brieven van Hindericus Scheepstra, schrijver van Ot en Sien.

Door: Tjerk Karsijns.

 

Bij het ouder worden gaan de gedachten nogal eens terug naar het verleden. In mijn jonge jaren was ik ’s avonds vaak te vinden bij mijn grootouders, die met ons onder dezelfde kap woonden. Trouwens, Opa heette Tjerk Scheepstra en niet Tjerk Willem. Hij was geweldig naam- en familieziek en het feit dat ik naar hem werd vernoemd bracht hem ongekende vreugde.

 

Van zijn tante Jantien Datema-Ananias (acte in mijn archief), kocht Opa na zijn huwelijk het geboortehuis van Hindericus Scheepstra aan toen nog de Groningerstraat, ook wel Dokterstraat genoemd. Jantien kocht het huis daarvoor van Machiel Godschalk, (ook genoemd in de acte) die met zijn gezin Hindrik Scheepstra, zijn vrouw Janna Roeters en de nog thuiswonende kinderen, waaronder Hindericus, als bewoners opvolgde.  

 

Mijn avonden bij Opa en Oma waren gezellig en leerzaam. Ik vroeg Opa het hemd van het lijf. Ook toen al was ik erg geïnteresseerd in geschiedenis. Opa vertelde, onder het genot van een borreltje (hij) en een schoteltje met een paar zilveruitjes (ik) over bijvoorbeeld zijn  reizen per boot, via de Rodervaart naar Groningen. Hij verhaalde ook graag over zijn beroemde Oom Hindericus Scheepstra, zijn vaders broer, met wie hij een zeer sterke band had.

 

Hij onderhield vanaf 1908 tot Hindericus’ overlijden in 1913, een briefwisseling (in Opa’s prachtige handschrift) met hem. Opa hield zijn Oom op de hoogte omtrent de gebeurtenissen in Roden en het wel en wee in de familie, zoals gezondheid en sterfgevallen. Bij een bezoek van Hindericus en zijn vrouw aan Roden werden Opa en Oma nimmer overgeslagen.

 

Opa was geschokt toen hij hoorde van het overlijden van zijn Oom Rieks. Enkele maanden later eerde hij hem op bijzondere wijze. Na het sterven van Hindericus ging Opa, wanneer hij dinsdags naar Groningen reisde voor zaken, trouw op bezoek bij diens weduwe Willemina Houwen. Ook zij hadden een sterke band.

 

Niet lang daarna kreeg Opa, wat opmerkelijk mag worden genoemd, van Hindericus’ vrouw de correspondentie tussen beide mannen terug. Willemina wilde niet dat die verloren ging. Alle brieven bewaar ik nu in mijn archief. Achteraf is voor haar houding wellicht een verklaring. Had ze geen vertrouwen in haar kinderen ten aanzien van hun zorgvuldigheid omtrent in haar ogen belangrijke zaken? Vergeet niet dat het graf van Hindericus in Roden werd onderhouden door mijn Opa. De eigen kinderen toonden geen enkele interesse.

 

Wat trouwens te denken van een gekregen schriftje van Hindericus, met daarin oude kinderliedjes als “De trouwe kameraad”, “Hand en hoofd”, “Vlaggelied”, “Een middagslaapje”, “De lelie”, “De kabels los”, “Spartamarsch”, “Tooi haar beeld”, “Vrije zonen”, “De nieuwe haring”, “Vader waarom”, etc. etc. Een schriftje van ver voor 1900, met erop  een label van W. R. Casparie, boekhandel/drukkerij in Groningen.

 

Nadat Hindericus’ weduwe in 1942 overleed bleef Opa het graf onderhouden. Na zijn overlijden verwaarloosde het. Niemand deed er nog iets aan. Ik heb er enige jaren terug nog eens over geschreven. Nadien is het Scheepstra Kabinet rechthebbende geworden. Een goede zaak.

 

Van mijn liefste tante, Opa en Oma’s laatste, in 1917 geboren dochter Alina, Opa’s oogappel, kreeg ik tijdens haar leven een “karrevracht” aan informatie en gegevens over vroeger. Tante Lien, onderwijzeres, was de bescheidenheid zelve en zou nimmer op de voorgrond treden. Toen zij, al op zeer hoge leeftijd, begeleid door haar dochter naar een speciale bijeenkomst ging van het Scheepstra Kabinet, was zij naar mijn weten een generatie dichter bij Hindericus dan alle andere daar  aanwezige familie. 

 

Er is daar trouwens een gouden kans gemist. Zij had naar voren moeten worden gehaald. Wat had zij veel kunnen vertellen over Hindericus. Haar vader, mijn Opa, had haar vanaf haar kind zijn altijd over hem verhaald. Mijn tante werd 95 jaar oud en was nog altijd kraakhelder van geest. Wat zij mij doorgaf aan kennis en gegevens, waaronder een schat aan informatie over Hindericus Scheepstra, ligt zorgvuldig opgeslagen in mijn archief, staat keurig op band en in de computer.

 

Foto's archief DitisRoden.nl ©