Uit de Oorlogsgeschiedenis van Roden:

 

In de aanloop naar 4 mei, de dag waarop, zoals reeds aangekondigd, een groot verhaal op deze site verschijnt dat na 77 jaar duidelijkheid gaat geven over nimmer gepubliceerde en zelfs geheimgehouden zaken, volgen tot die datum nog enkele oorlogsverhalen, die zijn opgenomen op band.

 

Vandaag: De schaduwzijde van het verzet.

 

 

Door: Tjerk Karsijns.

Helden worden ze genoemd, en doorgaans zeer terecht. Velen hebben bijgedragen de bezetter dwars te zitten en menigeen heeft voor die inzet de hoogste prijs betaald. Alle hulde en respect voor hen. Maar, zoals altijd, de medaille kent een keerzijde. Neem maar eens kennis van het gedrag van heel veel geallieerde bevrijders. Evenzo was niet alles fraai rond het verzet in Roden. Bepaalde verzetsstrijders werden hier betiteld als flapdrollen. Lieden die geen haar beter waren dan diegenen die zij zo verfoeiden.

 

In ons dorp houdt men trouwens niet van negatieve verhalen over het verzet. Dat past niet in het plaatje. Vooral niet rond 4 mei, wanneer hoog wordt opgegeven van die strijders. En degenen die aan den lijve de misdragingen van het verzet ondervonden hullen zich in stilzwijgen. Zij durven zich, gebrandmerkt als ze al zijn door het verleden, niet te uiten.

 

In Roden namen bepaalde zelfbenoemde verzetsstrijders het direct na de oorlog niet zo nauw met eerzaam gedrag. IJdelheid en eigenbelang prevaleerden. Zomaar een voorbeeld: Een verzetsstrijder arresteert iemand van de foute kant. Toeval? Neen, de opgepakte beschikt over bepaalde kwaliteiten die de verzetsstrijder zeer goed van pas komen. Hij zet de man, ten eigen bate, bij zich thuis aan het werk.

 

Dan kon het gebeuren dat een verzetsstrijder in Roden op zoek ging naar een particulier chauffeur. Vond hij bij zijn status horen. Zoals een minister. Na vele vruchteloze pogingen en vaak te zijn uitgelachen slaagde hij dan toch uiteindelijk. Men moet natuurlijk ook niet uitvlakken dat zo’n strijder wel heel erg drukdrukdruk was.

 

Hij moest ook wel eens, op bepaalde tijden en het liefst wanneer er veel volk op de been was, van zijn kantoor naar de overkant van de straat. Een afstand van wel zo’n zes meter. Dan was een limo met chauffeur een uitkomst. Goed, je was even onderweg met instappen, het uitrijden van de straat, daar omkeren en weer halt houden tegenover vanwaar je was vertrokken. Jawel, maar een en ander gaf wel cachet aan de functie. Je wás iemand. Ja beste lezer, er gebeurde het een en ander in de straat naar de melkfabriek.

 

Het kon ook gebeuren dat een verzetsstrijder een door hem als deugniet aangemerkte met een bezoek vereerde. Daar zag hij dan diens kindertjes vrolijk rondrijden op hun kleine fietsjes. En wie kan het de bezoeker euvel duiden dat hij bij die aanblik dacht aan zijn eigen spruiten, die zo’n speeltje ontbeerden. Hij aarzelde dan ook niet de peuters hun fietsjes af te pakken. De dag daarop karde zijn eigen kroost erop rond.

 

Onwillekeurig dringt zich dan de vraag op: Hoe zou je zo iemand moeten kwalificeren en wat bracht dergelijk gedrag teweeg? Wel, dat diezelfde kindertjes, heden ten dage hoogbejaard zijnde, nog altijd last hebben van dat gebeuren. De kwalificatie mag de lezer invullen.

 

Dan krioelde het direct na de bevrijding in ons dorp van de flinkeriken. Uit alle hoeken en gaten kwamen zij tevoorschijn. Gespeend van welke vorm van onkreukbaarheid dan ook organiseerden zij een geweer en gingen op jacht. Fouten vangen. Trots als apen, met voor hen een opgebrachte, de loop van een geweer in de rug, waarbij kinderen niet werden ontzien, marcheerden ze door het dorp. Op naar achter de melkfabriek, aan de bekende straat, waar zij zich ook enthousiast manifesteerden als bewaker. Dat deze helden in hun bezieldheid ook dikwijls volledig onschuldigen oppakten valt onder  “waar gehakt wordt vallen spaanders”.

 

In Roden ontbraken na de oorlog bepaalde figuren, trouwens om verschillende redenen. Te denken valt aan justitie en publieke opinie. Bovenstaande verhalen staan keurig op band en door meerdere getuigen onafhankelijk (en dus geverifieerd) van elkaar verteld. Je zou er een podcast over kunnen maken.