Uit de Geschiedenis van Roden: Drama op het Koningsdiep.

 

Door: Tjerk Karsijns.

 

Het was bitter koud die vroege dinsdagmorgen  20 december 1870. De winter was ingevallen en hield een aantal dagen stand met strenge vorst. Een gure Noordoosten wind geselde de vlakte. Nog in volledige duisternis legde het rond vijf uur die ochtend uit Peize vertrokken beurtschip even aan en stapten vader en zoon Muntstra voor hun boerderij aan boord om naar Groningen te reizen.

 

Winkelier Hendrik Muntstra uit Leek verhuisde op 17 april 1863 vanuit die plaats met vrouw Seike Pol, zoon Siebe en vier dochters naar boerderij/café “Eiteweerd”, direct gelegen aan het Peizerdiep tussen Roderwolde en Hoogkerk. Vrijwel altijd legde daar het Peizer beurtschip aan om één of meerdere passagiers op te nemen. Nam de reis naar de stad doorgaans zo’n twee uur in beslag, nu meerde door het aangroeiende ijs het schip pas na de middag aan in Groningen.  Door de vertraging kwam de lading, voornamelijk bestaande uit spek, boter en eieren, aan wal  nadat de markt al was afgelopen. De vracht werd met paard-en-wagen teruggebracht naar Peize.

 

Laat in de middag begon de schipper de terugreis.  Zo ter hoogte van Vierverlaten, bij het begin van het Koningsdiep, vroeg schipper Albert Buring aan de eenentwintigjarige Siebe Muntstra om de zwaarden van de boot iets te laten zakken. Toen ging het mis. Siebe trapte op een zwaard, gleed uit en sloeg overboord. Een reddingspoging faalde. Siebe was verdwenen. Even later liep het scheepje vast in het ijs. Wadend door het koude water wisten de passagiers, waaronder enkele vrouwen en kinderen, met de grootste moeite de wal te bereiken.

 

Door de aanhoudende strenge vorst bleef de boot liggen waar hij was vastgeraakt. Pas in februari 1871 wist de beurtschipper zijn schip terug te halen. Extra droevig voor de nabestaanden was dat Siebe toen nog steeds niet gevonden was. Na de fatale gebeurtenis werd, in een poging zijn lichaam te vinden, in het Koningsdiep een hekwerk geplaatst. Het leidde echter niet tot resultaat. Pas op 27 februari 1871, tien weken na zijn verdwijning, werd Siebe gevonden in het Aduarderdiep bij Nieuwbrug, niet ver van Leegkerk. Vanaf het Koningsdiep was zijn lichaam afgedreven naar die plek, een aanzienlijke afstand.

 

Was het overlijden van Siebe aanleiding Eiteweerd te verkopen? Wellicht. In ieder geval werd de boerderij in januari 1871, dus nog voor Siebe werd teruggevonden, in Roderwolde publiek verkocht. Mr. George Maynard Tetrode, president van de Asser rechtbank werd de nieuwe eigenaar.

 

Het gezin Muntstra, bestaande uit de ouders en de nog thuis wonende dochters vertrok op 30 april 1873 naar een boerderij in Smilde. Daar overleed Hendriks vrouw al in 1874. De boerderij werd in 1876 verkocht en Hendrik hertrouwde begin 1877. Het huwelijk hield maar kort stand. In het laatst van zijn leven was Hendrik schipper. Hij woonde in Groningen, maar overleed aan boord.

 

De Peizer boot werd enkele jaren later vervangen door een in Hoogezand gebouwde schroefstoomboot. Een aanzienlijke verbetering ten opzichte van het oude schip, waarop de passagiers praktisch geen comfort genoten. De nieuwe boot had een eerste en tweede kajuit. In 1890 werd de dienst Peize-Groningen opgeheven. De boot werd verkocht naar Drachten.

 

 

Op de kaart: oranje ster: plaats drama, begin Koningsdiep.  

Gele Ster: Nieuwbrug. Vindplaats lichaam Siebe.

Het laatste gedeelte van het Peizerdiep, vanaf de uitmonding van het Eelderdiep, heet het Koningsdiep en gaat verderop over in het Aduarderdiep.