Dorps- en buurthuizen in problemen door gestegen energielasten
23.Nov.2022
Dorps- en buurthuizen in problemen door gestegen energielasten
Ruim 70 procent van alle dorps- en buurthuizen komt in de financiële problemen door de gestegen energielasten. Dat is de belangrijkste conclusie van een enquête die de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK) en LSA bewoners uitvoerden onder hun achterban. “Bijna driekwart van alle ontmoetingsplekken weet niet hoe ze de winter door moeten komen door de gestegen energielasten. Dat is schrikbarend veel en een belangrijk signaal. Deze plekken zijn onmisbaar voor de leefbaarheid van de wijken en dorpen in Nederland. Als we willen dat ze blijven bestaan is er actie nodig”, aldus Klaske Piebenga van de LVKK.
Nog geen financiële compensatie
De dorps- en buurthuizen kregen een flinke financiële knauw van de coronacrisis. Die waren ze nog niet te boven toen de oorlog in Oekraïne uitbrak en de energieprijzen door het dak gingen. “Deze plekken mogen niet verloren gaan. Om de besturen en vrijwilligers die deze draaiende houden te helpen, is er financiële compensatie nodig. Zelf kunnen ze dat, ondanks al hun inspanningen om zoveel mogelijk energie te besparen en te verduurzamen, niet redden. Uit de rondgang langs onze achterban blijkt dat slechts 24 procent actief wordt geholpen door de gemeente. En van de landelijke regelingen kunnen ze tot op heden ook geen gebruik maken. Daar moet echt verandering in komen. We zijn op verschillende plekken in gesprek en de uitkomsten van de enquête ondersteunen onze inzet”, legt Thijs van Mierlo van LSA bewoners uit.
Meer dan verdubbeld
De energielasten voor ontmoetingsplekken zijn gemiddeld genomen meer dan verdubbeld. Waren de lasten in september 2021 nog 1090 euro per maand, in oktober 2022 moet er 2320 euro worden overgemaakt naar de energiemaatschappij. Dat is een stijging van 113%! Voor organisaties die voor de stijging al vaak net de exploitatie sluitend kregen, is dat haast niet op te brengen.
Aan het onderzoek van de twee belangenorganisaties deden ruim 500 besturen van ontmoetingsplekken mee. In Nederland zijn naar schatting 2.250 dorps- en buurthuizen.
file:///C:/Users/Sonja/Downloads/2022-11-21-LVKK-infographic-2022-definitief.pdf
Cijfers Drenthe
De landelijke enquête van de LVKK, het platform Dorpshuizen.nl en LSA-bewoners heeft ruim 500 reacties opgeleverd waarvan 80 uit Drenthe. De cijfers in Drenthe zagen er in bepaalde opzichten net wat anders uit dan de landelijke cijfers, maar kwamen in grote lijnen overeen. Het maandbedrag van september is in 2021 gemiddeld € 598 en in september 2022 is dat gemiddeld € 1095,56. De differentiatie is echter groot! 59% van de dorpshuizen verwacht in de financiële problemen te komen. BOKD heeft de Drentse gegevens verwerkt in een Infographic.
file:///C:/Users/Sonja/Downloads/2022-BOKD-enquete_energielasten-DEF.pdf
300 miljoen voor compensatie hoge kosten voor gemeenten en provincies
Gisteren werd door het ministerie van Financiën bekend gemaakt dat gemeenten en provincies vanaf komend voorjaar structureel extra middelen krijgen om publieke en maatschappelijke voorzieningen te compenseren voor hoge kosten. Het gaat bij deze prijsbijstelling jaarlijks in totaal om zo’n 300 miljoen euro voor de periode 2023-2025; voor 2026 en 2027 loopt dat bedrag naar verwachting op tot circa 400 miljoen euro. Het is nog onduidelijk hoeveel hiervan naar dorps- en buurthuizen gaat dus alertheid op de financiële situatie blijft nodig.