GroenLinks Luisterde in Roden: Boeren willen af van polarisatie
‘Geef ons duidelijkheid, ga te werk aan de hand van een heldere wet- en regelgeving en kloppende
modellen’, zo klonk het op 9 februari in Scheepstra Kabinet in Roden. Enkele melkvee- en
varkensboeren waren afgekomen op de uitnodiging van de GroenLinks Statenfractie. Ze staan met
beide benen op de grond, zo bleek. ‘De natuur en de bodem zijn ons kapitaal.’
Telkens veranderend beleid
De boeren waren het eens over de giftige werking van polarisatie. Beter luisteren naar elkaar zorgt
voor meer begrip. Pas dan kan je samen verder met zoeken naar oplossingen voor het probleem. De
paarse krokodil: stikstof. ‘We worden gek van beleid dat telkens weer verandert, net als de wet- en
regelgeving en de modellen. Het is bijna niet meer te vatten. Bedenk eens wat er gebeurt nu we
minder dierlijke mest mogen uitrijden. We voeren dierlijke mest af en gebruiken daarvoor in de
plaats kunstmest. Dat kost bakken kostbaar gas en verschraalt de bodem.’

 

Sturen op doelen
Boeren voelen zich verbonden met hun grond. Ze hebben zorg voor natuur en bodem. Het is eigenlijk
een wonder dat zo’n klein landje in de rivierdelta zich heeft ontwikkeld tot agrotopper. Of eigenlijk
ook weer niet: we beschikken over vruchtbare bodem, kennisinstellingen van wereldklasse en
innovatieve bedrijven. We produceren maximaal met een minimale emissie. ‘Vooral veel zuivel, wat
heel goed past in onze vruchtbare delta. Het meeste wordt geëxporteerd naar Duitsland. Van het
overige voedsel importeren we veel meer, we zijn netto importeur van voedsel.’
Omdat ieder boerenbedrijf weer anders is qua ligging, bodem, waterhuishouding et cetera werken
algemene richtlijnen en maatregelen niet. ‘We zijn veel te veel bezig met end-of-the-pipe
oplossingen en te weinig met de voorkant. We hebben te maken met trage en complexe wet- en
regelgeving en hanteren modellen die niet werken. We moeten veel meer op doelen sturen en
uitgaan van bedrijfsspecifieke situaties.’

 

Natuurlijk verloop
Boeren zien de problemen wel en willen ook meewerken aan oplossingen. Maar dan wel graag aan
de hand van passende wet- en regelgeving en van echte metingen in plaats van theoretische
modellen. ‘En op een eerlijke manier. Nu zijn wij de kop van Jut en blijven verkeer, industrie en
luchtvaart gespaard.’
We leven in een drukbevolkt land in een drassige rivierdelta. Zijn gewend om water weg te pompen
de zee in, juist nu we te maken krijgen met toenemende droogte in de zomer. De natuur is grillig, het
klimaat verandert.
Veel boeren willen stoppen; op menig bedrijf is er geen opvolging. ‘Waarom zou je dan niet het
“natuurlijk verloop” zijn gang laten gaan? We moeten veel meer van onderop werken. Kijken naar de
specifieke kenmerken van het agrarisch bedrijf en zijn omgeving. En doelen en termijnen vaststellen
die haalbaar zijn. Dit betekent: samenwerken in de hele voedselketen en met burgers.’

 

Van gangbaar naar biologisch
Het moet anders, zoveel is duidelijk. Een probleem is onze cultuur: we waarderen onze
voedingsproducten maar matig en gaan voor goedkoop in plaats van kwaliteit. Nederlanders zijn
eerder consument dan burger. De vraag is hoe je dit verandert. Van gangbaar naar biologisch?
‘Biologisch blijft een klein segment. Het groeit maar mondjesmaat en is zeker niet de oplossing, ook
omdat er enorm veel grond voor nodig is, waar we steeds minder van hebben. Het zou juist zo mooi
zijn als de hele landbouw zijn best doet. Dit kan op veel verschillende manieren en zo zet je uiteindelijk hele grote stappen. Hierover is de landbouw ook al heel lang in gesprek met de overheid,
maar daar is tot nu toe nooit goed naar geluisterd.’

 

De tegenstelling landbouw-natuur moet er af. Duurzame productie en consumptie is in ons alles
belang. We moeten de dialoog opzoeken en weg blijven van polarisatie. De provinciale overheid
moet beleid creatief invullen en uitvoeren. En de agrarische sector moet inzetten op innovatie en
gezonde producten. Dat is meteen mooi meegenomen voor de leefbaarheid van het platteland.