Bouwen bouwen bouwen is volhouden volhouden volhouden

Elke maand schrijft een raadslid of wethouder van Gemeentebelangen Noordenveld over hetgeen hem of haar bezighoudt. Deze keer bespreekt Casper Colenbrander de voortgang die Gemeentebelangen Noordenveld heeft geboekt op het gebied van woningbouw sinds de verkiezingen van 2022. Hij belicht zowel de behaalde resultaten als de uitdagingen die gepaard gaan met het bouwen van voldoende woningen voor de toekomst.

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 was woningbouw één van de speerpunten van Gemeentebelangen. Dat is niet vreemd, want de vraag naar woningen is enorm. In 2022 hebben we samen met PvdA-GL en VVD in ons coalitieakkoord de belofte gedaan om voor 2040 achthonderd tot duizend woningen te bouwen. Deze belofte hebben we uitgewerkt in de Woonvisie, die de raad vorig jaar met een ruime meerderheid heeft vastgesteld. In die Woonvisie zijn we nog ambitieuzer: we hebben besloten om 1000 woningen te bouwen voor 2030. Om praktische redenen, zoals vertragingen en met het oog op de lange termijn, streven we zelfs planmatig naar 1300 woningen.

Wat hebben we sinds de verkiezingen in maart 2022 gedaan om dat doel van 1000 woningen voor 2030 te behalen?
Alleen al in de afgelopen weken hebben we twee belangrijke stappen genomen voor woningbouw. Zo heeft de raad op 26 september het bestemmingsplan voor Maatlanden-De Zulthe definitief vastgesteld, waar we meer dan 100 woningen willen bouwen. Op 2 oktober is in Veenhuizen begonnen met de sloop van het oude pand van De Vlinderhof. Samen met de tegenovergelegen locatie van de vertrokken supermarkt is dat een uitstekende plek om extra woningen te realiseren voor Veenhuizen.

In de afgelopen twee jaar heeft Gemeentebelangen, zowel vanuit de raad als het college, zich hard gemaakt voor woningbouw. We hebben sindsdien veel bereikt. We hebben verschillende bestemmingsplannen vastgesteld, zoals voor Peize-Zuid (150 woningen), de Thedemaborg in Nietap (43 woningen), Zuidpoort Terheijl bij Nieuw-Roden (36 woningen), de locatie van de voormalige Regenboogschool in Een (13 woningen), en de Oude Velddijk 26 (18 woningen, waarvan 14 in een Naoberhof). Daarnaast wordt er gebouwd tegenover de Kampeerhal in Roden (in totaal 78 woningen). Bovendien hebben we voor de zomer het Gebiedsplan Roden-Zuid goedgekeurd, met de intentie om minimaal 400 woningen te bouwen.

Noemenswaardig is ook de ontwikkeling van de hoek Kanaalstraat-Wilhelminastraat. Gemeentebelanger Rik van der Es zorgde per motie voor een soort van prijsvraag voor dit gebied, waarbij alle inwoners van Noordenveld konden stemmen op hun favoriete ontwerp. Het winnende ontwerp levert 19 nieuwe woningen op.

Al deze goedgekeurde plannen leiden al tot 839 nieuwe woningen. Daarbovenop zijn er nog tientallen woningen van lopende projecten, die recent zijn opgeleverd. In Roden zijn dat bijvoorbeeld woningen op de locaties van het oude postkantoor, de oude apotheek en de afgebrande discotheek van Pruim. In Norg zijn recent woningen toegevoegd in de laatste fase van het Oosterveld. Bovendien is het sinds kort ook mogelijk om bestaande woningen op te splitsen. Via een amendement heb ik ervoor gezorgd dat zoveel mogelijk woningen hiervoor in aanmerking komen. Kortom, qua aantallen zijn we goed op weg!

Protest
Woningbouw is echter geen verhaal van alleen pais en vree. Een groot deel van wat we nu doen, is een inhaalslag. De voornaamste reden voor het huidige woningtekort – zowel landelijk als in Noordenveld – is dat er de afgelopen jaren veel te weinig is gebouwd. Achteraf gezien was het stranden van de woningbouwplannen die onderdeel waren van de oude Structuurvisie Roden-Leek erg pijnlijk. Deze plannen sneuvelden enerzijds door de kredietcrisis en anderzijds door de opkomst van Lijst Groen Noordenveld bij de verkiezingen van 2010. LGN kwam toen voort uit het protest vooral tegen de woningbouwplannen voor Roden en Norg.

Is de situatie van nu vergelijkbaar met toen? Ook nu is het geen zonneschijn qua economie: inflatie, een krappe arbeidsmarkt, hoge kosten voor bouwmaterialen en energie maken het bouwen duur. Daarnaast zien we dat bij grote woningbouwlocaties – zoals Peize-Zuid, Roden-Zuid en Maatlanden-De Zulthe –  de direct omwonenden in protest komen op basis van zowel gegronde en begrijpbare redenen, maar ook steeds vaker puur op basis van het ‘nimby-isme’ (not in my backyard).  Insprekers bij de gemeenteraad houden dan ook vaak een betoog in strekking van ‘ik ben voor woningbouw, maar niet op deze locatie naast mijn huis.’ Uiteraard geldt dat voor alle locaties. Het lastige is dat de omwonende – die al een woning heeft – klaagt, terwijl de woningzoeker geen stem heeft. Als raad is het aan ons om ook hun belangen te behartigen.

Daarnaast zijn de mogelijkheden om bezwaar te maken ruimhartig. De wet maakt geen onderscheid tussen bezwaren uit eigenbelang en bezwaren gebaseerd op gegronde zorgen. Dat bezwaar mogelijk is, is een goed recht, het problematische is echter dat de Raad van State (de hoogste rechter op dit terrein) vast is gelopen door de vele bezwaarschriften. Zo heeft de gemeenteraad op 13 juli 2022 de bouw van 150 woningen in Peize-Zuid goedgekeurd, maar door bezwaar ligt het project stil. Pas in november buigt de Raad van State zich hierover.

Vruchten van plukken
Wat is nu de beste koers voor Gemeentebelangen? We moeten balanceren tussen de grote vraag naar woningen en de weerstand van omwonenden. Daarnaast is de financiële situatie van gemeenten ook niet rooskleurig. Toch zou het onbehoorlijk bestuur zijn om onze ambities te verlagen door wat tegenwind. Als we nu zouden vertragen, zal het woningtekort niet afnemen, maar juist toenemen.
Het realiseren van woningbouw is het werk van de lange adem. Goede plannen vergen jaren en de bouw zelf duurt vaak minstens anderhalf jaar. Dat betekent dat van de 839 woningen waarvoor nu plannen zijn goedgekeurd, het merendeel pas na de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 wordt opgeleverd. In de tussentijd moeten we het tempo vasthouden en onze belofte nakomen. Dat betekent dat we soms keuzes moeten maken die op de korte termijn minder populair zijn, maar waar de inwoner op lange termijn de vruchten van plukt.

Bouwen, bouwen, bouwen is dus een kwestie van volhouden, volhouden, volhouden.