Zo leer je jezelf op een makkelijke manier goede cyberveiligheidsgewoontes aan

Soms lijkt het net of je een doorgewinterde IT-expert moet zijn om al die cyberaanvallen met succes af te kunnen slaan. Elke link die je ziet, kan malware bevatten. Elke website kan een potentiële valstrik van internetcriminelen zijn. En elk onschuldig ogend berichtje kan een vermomde phishingpoging zijn. Hoe hou je jezelf en je digitale veiligheid staande in een wereld waar cybercrime aan de orde van de dag is?

Toenemende cybercriminaliteit

Want dat het veel voorkomt, is helaas bittere realiteit. Volgens de laatste gegevens van het CBS maakt cybercriminaliteit steeds meer slachtoffers. Zo gaven 2,4 miljoen Nederlanders aan dat ze in 2024 doelwit waren van cybercriminaliteit. In de meeste gevallen ging het om online oplichting en fraude. Hieronder vallen bijvoorbeeld aankoopfraude en phishing. Slachtoffers krijgen online bestelde en betaalde artikelen bijvoorbeeld nooit geleverd. Of ze worden via een berichtje naar een website geleid, waar een internetcrimineel hun geld en gegevens aftroggelt.  

Goede gewoontes

De jongere generaties kregen het internet met de paplepel ingegoten. Je zou bijna verwachten dat zij zich volledig bewust zijn van alle gevaren die het world wide web met zich meebrengt. Toch is dat niet helemaal waar, want het zijn juist de jongeren die het vaakst slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Dat komt vooral doordat jongeren, in vergelijking met ouderen, veel meer tijd online doorbrengen. En één onoplettend moment is genoeg voor een internetcrimineel om toe te slaan.

Het is dus van groot belang om online gevaren niet te onderschatten en jezelf er goed tegen te wapenen. Als je deze goede gewoontes erop nahoudt, wordt de kans dat cybercriminelen jou in het vizier krijgen een stuk kleiner:

Vermijd onveilige netwerken

Een bericht op je social media plaatsen, terwijl je in de trein zit. Of nog snel de laatste puntjes op de i zetten, terwijl je in een koffietentje werkt aan dat belangrijke rapport. Als je geen mobiel internet hebt, is de kans groot dat je hebt ingelogd op een beschikbaar, gratis wifi-netwerk. Maar dat gratis openbare netwerk is allesbehalve veilig. Iedereen kan je online activiteiten volgen, of je misleiden door een vals netwerk op te zetten. Vermijd dergelijke netwerken dus koste wat kost. 

Gebruik een VPN

Als je echt geen andere keuze hebt dan inloggen op een openbaar netwerk, schakel je eerst een VPN in. Zo breng je een versleutelde privéverbinding tot stand, waarmee je pottenkijkers buiten de deur houdt. Een makkelijke, maar effectieve manier om je digitale veiligheid te vergroten, is het instellen van een VPN-extensie voor je browser. De VPN wordt dan automatisch ingeschakeld als je de browser opent. Zo heb je er vrijwel geen omkijken meer naar. De beste VPN-extensie voor Chrome blokkeert meteen alle vervelende advertenties en schadelijke links.

Kies voor sterke en unieke wachtwoorden

Zoveel accounts en zoveel bijbehorende wachtwoorden. Het is verleidelijk om voor meerdere accounts hetzelfde wachtwoord te gebruiken. En uit angst om het te vergeten, kies je misschien liever voor een eenvoudige combinatie. Toch is het juist verstandig om een sterk en uniek wachtwoord te gebruiken. Want als één wachtwoord uitlekt, zijn al je gekoppelde accounts kwetsbaar voor hackers.

Stel tweefactorauthenticatie in

Met alleen een wachtwoord ben je er eigenlijk nog niet. Vooral belangrijke accounts, zoals zakelijke en financiële accounts, hebben extra bescherming nodig. Deze voorzie je het liefst van tweefactorauthenticatie. Naast een wachtwoord heb je dan een code, vingerafdruk of aparte app nodig.  

Stel die updates niet langer uit

Je kunt je laptop of smartphone vijf minuten niet gebruiken. Zoveel tijd is er maximaal nodig om je toestel of software te voorzien van verschillende belangrijke beveiligingsupdates. Die tijd is te verwaarlozen als je bedenkt wat het worst-case-scenario is: een lek waardoor hackers toegang krijgen tot je persoonlijke gegevens, accounts of zelfs je bankzaken. Maak er dus een gewoonte van om alle updates meteen uit te voeren.

Denk twee keer na

Klik nooit zomaar op een link of bijlage. Controleer eerst of de afzender betrouwbaar is. Kijk of het e-mailadres hoort bij de officiële domeinnaam. Twijfel je? Bel dan op – maar gebruik nooit het nummer uit het bericht zelf. Zoek de contactgegevens via de officiële website. En tot slot: trap niet in aanbiedingen die te mooi lijken om waar te zijn. Niemand wint ineens een gloednieuwe BMW zonder ergens aan meegedaan te hebben.